Цалкам магчыма, што ўжо ў верасні Аляксандр Лукашэнка на запрашэнне Анджэя Дуды здзейсніць свой першы афіцыйны візіт у Польшчу. Гэта можа стаць чарговым крокам у пацяпленні адносінаў між Польшчай і Беларуссю, пра якое гэтак шмат кажуць. Але ці сапраўды ўсё так ружова? Пра гэта наш новы разбор.

1.У дачыненнях дакладна адбыўся зрух.

• Прыйшоўшы да ўлады ў 2015-ым годзе, партыя “Закон і справядлівасць” (Prawo i sprawiedliwość) паспрабавала  рэанімаваць адносіны з Беларуссю. Адлігай гэта назваць нельга, аднак кантактаў паміж краінамі на афіцыйным узроўні стала значна больш. Нядаўні візіт у Польшчу кіраўніка Савета рэспублікі Міхаіла Мясніковіча можна смела назваць паспяховым. Нягледзячы на ​​загружанасць у сувязі з правядзеннем у той жа час у ВаршавеMiddle East Conference з удзелам віцэ-прэзідэнта і дзяржсакратара ЗША польскае кіраўніцтва (разам з прэзідэнтам і прэм’ер-міністрам) знайшло час для сустрэч з Мясніковічам. Гэта паказвае, што Беларусь для палякаў мае істотнае значэнне.

• Эканамічная супраца паміж краінамі развіваецца яшчэ актыўней. У 2018-ым аб’ём гандлю паміж Беларуссю і Польшчай склаў $ 2,6 млрд. Гэта адзін з самых высокіх паказнікаў за ўсю гісторыю ўзаемаадносін. Упершыню за доўгі час Беларусь атрымала станоўчае гандлёвае сальда ў памеры $ 138 млн. Аднак варта адзначыць, што 47 % беларускага экспарту складаюць нафтапрадукты, а 25 % – дрэваапрацоўка. У той час як імпарт больш разнастайны.

• За мінулы год Польшча інвеставала ў беларускую эканоміку $ 450 млн і заняла пятае месца сярод краін-партнёраў па аб’ёмах інвестыцыяў. Патэнцыял польскіх інвестыцыяў яшчэ вышэйшы,  але ўсё ўпіраецца ў недавер польскага бізнесу да Беларусі.

2. Застаецца нямала пытанняў, якія тармозяць дачыненні.

• У першую чаргу гэта каштоўнасныя адрозненні. Польшча з’яўляецца прадстаўніком заходняга свету і падзяляе адпаведныя каштоўнасці, нават у тыя часы, калі сённяшні польскі ўрад сам выглядае крыху дэвіянтным у гэтым свеце. Беларусь жа часцяком супрацьпастаўляе сябе Захаду і яго каштоўнасцям.

• Нягледзячы на ​​тое, што ЗША, найхутчэй, не будуць будаваць пастаянную вайсковую базу ў Польшчы, амерыканцы тым не менш збіраюцца ўзмацніць там сваю мілітарную прысутнасць. Гэта выклікае незадаволенасць беларускіх уладаў, бо яны разумеюць, што гэта прывядзе да дадатковага напружання па лініі Захад–Усход.

• Іншай праблемай з’яўляецца стан Саюза палякаў у Беларусі, які для Польшчы настолькі важны, што яна адклікала (у 2010-ым годзе) свайго амбасадара ў сувязі з захопам маёмасці Саюза палякаў. У апошнія гады пераслед польскай меншасці зменшыўся, але і ранейшай маёмасці яна так і не атрымала.

• Беларускі ж бок нервуецца з-за выдачы беларусам, якія маюць польскія карані, карт паляка. Бо яны разумеюць, што для вялікай колькасці беларусаў гэта выдатная магчымасць з’ехаць у Польшчу, дзе ўзровень жыцця вышэйшы за беларускі. У той жа час гэта будзе мець негатыўныя дэмаграфічныя і эканамічныя наступства для Беларусі.

3. Не варта разлічваць на прарыў у найбліжэйшы час.

• Наўрад ці ў найбліжэйшай перспектыве характар ​​беларуска-польскіх дачыненняў моцна зменіцца. Таксама існуюць пэўныя сумневы наконт візіту Лукашэнкі ў Польшчу ў верасні, асабліва, калі ўзяць пад увагу, наколькі беларускі лідар неахвочы да паездак у ЕС.

• Дзве краіны-суседкі маюць розныя мэты. Беларусь у першую чаргу зацікаўленая ў гандлі і эканамічных праектах. Для Польшчы ж найбольш важным з’яўляецца пытанне абароны і бяспекі. Розныя мэты могуць стаць перашкодай для развіцця дачыненняў, асабліва, калі ўлічыць, што ў Польшчы думаюць: у знешняй палітыцы Беларусь занадта часта дзейнічае з аглядкай на Расію.

• У 2019-ым годзе ў Польшчы пройдуць парламенцкія выбары, а ў 2020-ым – прэзідэнцкія. Ад іх выніку будзе таксама залежыць палітыка ў дачыненні Беларусі. Таму нават над цяперашнімі невялікімі зрухамі ў стасунках можа залунаць пытальнік.